Махсус имкониятлар
Ботулизм касаллиги асосан, уй шароитида тайёрланган дудланган балиқ, гўшт, маринадланган бодринг, помидор, қалампир, қўзиқорин консервалари, бақлажон икраси каби маҳсулотларни истеъмол қилиш натижасида келиб чиқади. Мазкур маҳсулотларни ювиб, 30-50 дақиқа давомида қайнатиб ҳам касаллик қўзғатувчи бактериялардан тозалаб бўлмайди. Ушбу касалликнинг олдини олиш ва унга чалинмаслик учун колбаса, консерва маҳсулотларини тайёрлаш, масаллиқларни тузлаш, қуритиш жараёнида санитария-гигиена қоидаларига жиддий эътибор бериш керак.
Йилнинг ёз ва куз мавсумларида уй шароитида аҳоли кўплаб миқдорда сабзавотлардан маринатлар тайёрлаб, банкалар ёпади. Ушбу сабзавотлардан маринат тайёрлаш жараёнларида юқорида айтилгандек гигиена ва технологик жараёнларга амал қилмаслик маҳсулот билан ботулизм касаллиги қўзғатувчи микроорганизм спораларни банкаларга тушиши учун шароит яратади.
Сабзавотларни ботулизм қўзғатувчи микроорганизмдан халос этиш учун ишлатиладиган сабзавотларни оқар ичимлик суви (водапровод крани)да уч марталаб ивитиш ва ювиш лозим, шунда маҳсулот юзасига чанг ва тупроқ билан тушган бактерия ювилиб кетади.
Қопқоғи кўпчиган консерваларни истеъмол қилмаслик ва уларни зудлик билан ташлаб юбориш керак. Репродуктив саломатликни оширишда соғлом турмуш тарзига амал қилиш ҳар бир кишидан огоҳликни талаб этади.
Касалликнинг клиник белгилари тўсатдан холсизланиш, бош оғриги, оғиз қуриши билан бошланади. Баъзида кўнгил айниши, қайт қилиш, бош айланиши ва ичнинг суюқ кетиши каби белгилар қисқа вақт кузатилади. Бундан ташқари, тўш суяги ортида оғриқ туриб, тез-тез кекириш пайдо бўлади. Қоринда оғриқ ва дам бўлиш ҳоллари ҳам учрайди. Қайт қилиш ва ич кетиш қисқа вақт давом этиб, неврологик белгилар бошланганидан сўнг одатда йўқолади. Ич кетиши тўхтаб, қабзият юзага келади. Кўз олдида туман, парда пайдо бўлиши, буюмлар иккита кўриниши, кўз соққасининг ҳаракати чекланиши, қорачиқлар кенгайиб, кўз қовоқлари қисилиши, ютинишнинг қийинлашуви ёки умуман амалга ошмай қолиши, овоз ўзгариб, пасайиб бориши ва тиниқлиги йўқолиши, хасталик оғирлашган ҳолатларда эса, беморнинг сўзига тушуниб бўлмаслик каби касалликнинг неврологик белгилари яққол намоён бўлади.
Касаллик белгилари намоён бўлганда, албатта, шифокорга мурожаат қилиш лозим.
Пастдаргом туман ДСЭНМ
О.Г.булим мудири. Суванов Э.Н
